Yeni uydu imgeleri, Kuzey Kore’nin Güney Kore sonuna yakın birden fazla yerde duvara benzeyen kısımlar inşa ettiğini ortaya çıkardı.
BBC’nin doğrulama servisi BBC Verify tarafından tahlil edilen manzaralar Askerden Arındırılmış Bölge (DMZ) içindeki arazinin de temizlendiğini gösteriyor. Uzmanlar bunun Güney Kore ile uzun müddettir devam eden ateşkesin ihlali manasına gelebileceğini söylüyor.
İki ülke, ortalarında barış mutabakatı imzalamadıkları için teknik olarak savaş halinde. DMZ ise Kuzey ve Güney Kore ortasında 4 km genişliğinde bir tampon bölge. İki tarafa bölünen DMZ’nin iki yanında ülkeler kendi taraflarını denetim ediyor.
Uzmanlara nazaran bu son hareketlilik “olağandışı” ve iki ülke ortasındaki tansiyonun arttığı bir periyoda denk geliyor.
Seul merkezli NK News isimli haber sitesinin muhabiri Shreyas Reddy, “Bu noktada Kuzey Kore’nin hudut boyunca askeri varlığını ve tahkimatını güçlendirmek istediğini kestirim edebiliriz” diyor.
BBC Verify, Kuzey Kore’nin bölgede yaptığı değişiklikleri incelemek üzere hududun 7 km’lik bir kısmının yüksek çözünürlüklü uydu manzaralarını elde etti.
Bu manzaralar, DMZ yakınlarında bariyerlerin dikildiği en az üç kısmı gösteriyor ve hududun doğu ucuna yakın toplamda yaklaşık 1 km’lik bir alanı kapsıyor.
Sınırın başka kısımlarında da bariyer inşa edilmiş olması mümkün.
Bölgeden daha evvel yüksek çözünürlüklü imajların bulunmaması nedeniyle inşaatın tam olarak ne vakit başladığı bilinmiyor. Lakin Kasım 2023’te çekilen bir imajda bu yapılar görünmüyor.
BBC’nin konuştuğu Seul’deki Asan Siyaset Çalışmaları Enstitüsü’nde askeri ve savunma uzmanı olarak misyon yapan Dr. Uk Yang, “Kişisel değerlendirmeme nazaran [Kuzey Kore] birinci sefer bir yeri başkasından ayıran bir bariyer inşa ediyor” dedi.
Dr. Yang, Kuzey Kore’nin 1990’larda savaş çıkması ihtimaline karşılık tankların ilerlemesini engellemek için tanksavar duvarları inşa ettiğini hatırlatıyor. Lakin bu son imgelerde Kuzey Kore’nin 2-3 metre yüksekliğinde duvarlar ördüğünü belirten akademisyen, “Bunlar tanksavar duvarlarına benzemiyor” diyor.
Uydu imajlarını inceleyen Dr. Yang, “Duvarların şekli, yalnızca tanklara pürüz olmayı değil, bir alanı bölmeyi amaçladıklarını gösteriyor” diye ekliyor.
DMZ’nin Kuzey Kore tarafında arazinin temizlendiğine dair ispatlar da var.
Sınırın doğu ucunda son uydu imgelerinde yeni oluşturulmuş bir irtibat yolunun olduğu da görülüyor.
DMZ’nin kesin kuzey hududunu gösteren üstteki harita için BBC’nin hudut haritalamayla ilgili araştırmasını benimsedik. Bunun nedeni, hududun mevcut haritalarında küçük farklılıklar olması. Lakin bulabildiğimiz tüm versiyonlar arazi temizliğinin DMZ içinde gerçekleştiğini gösteriyor.
Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı’ndan bir yetkili, kısa müddet evvel yaptığı bir basın açıklamasında, ordunun “taktik yolların güçlendirilmesi, mayın döşenmesi ve çorak toprakların temizlenmesi” ile ilgili devam eden faaliyetleri tespit ettiğini söyledi.
DMZ’nin Kuzey Kore denetimindeki tarafının dışındaki yerlerde toprakların temizlendiğine dair haberler daha evvel de çıkmıştı.
Kore Üniversitesi Ilmin Memleketler arası İlgiler Enstitüsü’nden Prof. Dr. Kil Joo Ban, “Arazi paklığı hem askeri hem de askeri olmayan gayelerle yapılabilir” diyor.
Prof. Dr. Kil Joo Ban kelam konusu paklığın “Kuzey Kore’nin Güney Kore’deki askeri faaliyetleri izlemesi” ve “sınırdan Güney Kore’ye geçmeye çalışan sığınmacıları” tespit etmesi için “gözlem noktalarının kolaylıkla kurulmasına imkan sağladığını” da kelamlarına ekliyor.
Stratejik ve Memleketler arası Çalışmalar Merkezi’nin Asya ve Kore’den Sorumlu Lider Yardımcısı Prof. Dr. Victor Cha’ya nazaran ise, “DMZ’de evvelden istişare edilmeden yapı inşa etmek alışılmadık bir durum ve ateşkesin ihlali manasına gelebilir.”
Kore Savaşı 1953 yılında, her iki tarafın da “askerden arındırılmış bölge içinde, bu bölgeden ya da bu bölgeye rastgele bir düşmanca harekette bulunmama” taahhüdünde bulunduğu bir mütarekeyle sona ermişti. Lakin son bir barış muahedesi yapılmamıştı.
Yeniden birleşme yıllardır muhtemel değil. Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un da bu yıl ülkesinin artık bu emelin peşinden gitmeyeceğini açıkladı. Öncesinde ise Kuzey Koreli önderlerinin gayesi daima bu olmuştu.
Bazı uzmanlara nazaran bu açıklamalar “örneğine rastlanmamış” cinsten. Tekrar birtakım uzmanlar da Kim’in bu yılın başında Güney Kore’yi “baş düşman” olarak nitelendirmesini kıymetli bir siyaset değişikliği olarak gördü.
O vakitten bu yana Kuzey, iki ülkenin birliğini temsil eden birtakım anıtları yıktığı üzere hükümet web sitelerindeki yine birleşmeye ait referansları da silmeye başladı.
Kings College London Avrupa ve Memleketler arası Çalışmalar Kısım Lideri Dr. Ramon Pacheco Pardo, “Kuzey Kore’nin Güney’den gelecek bir saldırıyı engellemek için daha fazla bariyere gereksinimi yok. Lakin Kuzey bu hudut bariyerlerini dikerek tekrar birleşmeyi istemediğinin sinyalini veriyor” diyor.
Bazı uzmanlar da bunun Kim’in daha geniş çaplı hareketleriyle uyumlu olduğunu söylüyor.
Oxford Üniversitesinde Kore Yarımadası araştırmacısı Dr. Edward Howell, “Kuzey Kore, Amerika Birleşik Devletleri ya da Güney Kore ile müzakere etmek istiyormuş üzere bile yapmıyor ve Japonya’nın son zamanlardaki görüşme teşebbüslerini de geri çevirdi” diyor.
Dr. Howell, “Kuzey Kore’nin Rusya ile münasebetlerinin daha sıcak bir hale gelmesiyle birlikte, bu yıl iki Kore ortasında provokasyonlar artarsa şaşırmamalıyız” diye ekliyor.
