Fransa’da Pazar günü yapılan erken genel seçimlerin birinci cinsinde yüzde 33 oyla birinci parti olan Ulusal Birlik (RN), bu muvaffakiyetini ikinci çeşitte da tekrarlarsa İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana birinci sefer ülkenin idaresine çok sağ gelebilir.
İlk yıllarında faşist izler taşıyan, marjinal, ırkçı bir parti olarak görülen Ulusal Birlik’in bu yükselişinde, Marine Le Pen liderliğinde yürütülen “şeytan çıkarma” süreci tesirli oldu.
Göç zıddı çok sağcı partinin geçen ay yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yüzde 31 oy alarak, en yakın rakibini ikiye katlaması, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un erken seçim kararı almasıyla sonuçlanmıştı.
Macron’un tartıyla “kumar” olarak nitelenen bu kararı, Avrupa Birliği’nin en büyük ikinci iktisadı, G7 üyesi, nükleer güç Fransa’da, çok sağın iktidarın kapısına dayanması sonucunu doğurdu.
2017 genel seçimlerinde 8, 2022’de 89 milletvekilliği kazanan parti, bu defa ise 577 sandalyeli mecliste mutlak çoğunluk değilse bile bağıntılı çoğunluğu elde edebilir.
1972’de Ulusal Cephe (FN) ismiyle kurulan partinin bugün Ulusal Birlik ismiyle doruğa ulaşmasında başrolü Marine Le Pen oynadı.
55 yaşındaki Marine Le Pen, babası Jean Marie Le Pen’in kurduğu partinin idaresini 2011’de ele geçirmesinin akabinde bir imaj yenileme çalışması başlattı.
Marine Le Pen, “Cumhuriyetin şeytanı” ve “Holokost inkarcısı” olarak anılan babası ile eski bir Nazi olan Pierre Bousquet üzere hareketin kurucusu isimlerle parti ortasında uzaklık kurmaya çalıştı.
Jean Marie Le Pen 2002’de cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci tipe kalınca ülkede büyük bir protesto dalgası yükselmiş ve ikinci cins Jacques Chirac’ın yüzde 82’lik zaferiyle sonuçlanmıştı.
Ulusal Cephe’nin değerli isimlerinden, Perpignan Belediye Başkanı ve Marine Le Pen’in eski sevgilisi Louis Aliot, partiyi bu mirastan temizleme gayretini açıklarken, ‘’İkimiz de daha genç bir nesildendik, geçmişe takıntılı değildik. Bize karşı şovlar sonrası Ulusal Cephe’yi içeriden değiştirmemiz gerektiğine karar verdik” diyordu.
Marine Le Pen bu süreçte 2018’de partinin ismini de Ulusal Birlik olarak değiştirdi.
Geçmişe değil geleceğe bakan bir parti imajı çizmesinde en kritik adımlardan biri de idaresi 1995 doğumlu Jordan Bardella’ya devretmesi oldu.
Parti idaresi birinci sefer Le Pen soyadını taşımayan birine geçti ve reddi miras süreci, en azından görünürde, tamamlandı.
Bardella’nın, partiyi gençlere, bayanlara, “beyaz yakalılara” da hitap eder hale getirmek maksadıyla Marine Le Pen tarafından bilhassa seçildiği yorumu sıkça lisana getiriliyor.
2022’de başkan koltuğuna oturan Bardella’nın İtalya göçmeni bir ailenin çocuğu olarak banliyöde büyümüş olması nedeniyle “makbul göçmen” figürü olarak öne çıkarıldığı vurgulanıyor.
‘Güzel görünümlü faşist’
Ulusal Birlik Partisi’ne hükümeti kurma vazifesi verilirse başbakan olması beklenen Jordan Bardella’yı bir pazarlama başarısı olarak görenler var.
Bazı uzmanlar, Bardella’nın telaffuzlarının içerik olarak Le Pen ailesininkinden farklı olmadığını; ayrımcı, göç ve İslam zıddı emsal bildirileri, daha sakin bir tonda lisana getirdiğine dikkat çekiyor.
Fransız çok sağı ve bağlantı lisanı uzmanı Profesör Cecile Alduy, Ulusal Birlik’in programının hala ayrımcı olduğunu söylüyor.
2018-2022 ortasında bağlantı uzmanı olarak Bardella ile çalışan Pascal Humeau da, çok sağın yeni yıldızı için “içi boş kabuktan ibaret” bir pazarlama eseri diyor.
Eski işvereniyle uyuşmazlığa düşmesi sonrası geçen Ocak’ta France 2 kanalında yayımlanan bir programa konuşan Humeau şöyle devam ediyor:
“Bardella’nın bugün hissedilen rahatlığı ve coşkusu üzerinde aylarca çalıştık. Beşerler onun için en azından ‘Bir faşist için beğenilen görünüyor’ diye düşünsün istedik”
Merkez, sağa kaydı
Ulusal Birlik’in başarısı açıklanırken, bu partiye oy vermenin artık utanç verici olmaktan çıkmış olması da öne çıkarılıyor.
Bu olağanlaşma sürecinde, “merkez” olarak nitelenen Cumhurbaşkanı Macron liderliğindeki liberal kanadın da rolü olduğu yorumlanıyor.
Merkez siyasetin, çok sağı, ana akım siyasette ‘kabul edilebilir’ hale getiren adımları olduğuna işaret ediliyor.
Buna bir örnek, Macron’un partisinin geçen yıl meclise sunduğu göç yasasıydı. Birinci hali mecliste reddedilen yasa daha da sertleştirilmesinin akabinde Ulusal Birlik’in de dayanağıyla kabul edildi. Le Pen bunu partisinin “ideolojik zaferi” olarak sahiplendi.
Göç tersliğinin yanı sıra, seçmenin en büyük dertlerinden olan hayat pahalılığı ile gayret de Ulusal Birlik’in öncelikli iletileri ortasında.
Ancak bu başlıktaki vaatlerini gerçekleştirebilmek için fonu nereden bulacakları sorusuna net bir karşılıkları yok.
Nazizm’e net mesafe
Partinin kurucusu Jean Marie Le Pen’in kendi kızı tarafından idareden uzaklaştırılmasında en büyük etken, Holokost’u reddeden sözleriydi.
Baba Le Pen, Yahudi soykırımında kullanılan gaz odalarının “tarihin bir detayı” olduğunu söylediği için yargılandı ve kendi partisinden atıldı.
Kızı Marine, 2. Dünya Savaşı’nın dokunulmaz bir başlık olduğunu anlamış olacak ki, Almanya’daki Almanya için Alternatif (AfD) partisini “zehirli bir ortak” diye niteledi ve Avrupa Parlamentosu’ndaki Kimlik ve Demokrasi (ID) kümesinden attı.
Bu adım AFD’den değerli bir ismin, Nazilerin paramiliter gücü SS tertibi için demesi sonrası geldi.
Ulusal Birlik son periyotta en azından kamusal söylemlerinde Yahudi aksisi tabirlerden kaçınmaya ihtimam gösteriyor.
Buna karşılık İslam aksisi açıklamalar partinin en üst seviye kademelerinden de gelmeye devam ediyor.
Jordan Bardella da geçen Nisan’da yaptığı bir açıklamada, “Bugün ulusumuzun karşı karşıya olduğu en büyük tehdidin radikal İslam, siyasal İslam olduğunu düşünüyorum. Fransa ve Fransız toplumunu fethetmek ve kendi yasaklarını tüm Fransız halkına dayatmak istiyor. Birtakım beşerler buna razı oluyor, ben olmuyorum” diyordu.
Marine Le Pen de 2022’de, İslami başörtüsünü “Nazizm kadar tehlikeli” bir ideolojinin göstergesi diye tanımlıyordu.
Başörtüsünü kamusal alanda yasaklamak partinin vaatleri ortasında yer alıyor.
Ancak Bardella geçen ay, bunun kısa vadedeki öncelikleri ortasında olmadığını açıkladı.
Kampanya vaatleri ortasında göçmenlerin toplumsal hizmetlere erişimini kısıtlamak, ikili vatandaşlığı olanların birtakım kamu vazifelerine gelmesini engellemek ve “İslamcı ideolojilerle savaşmak” da var.
Anket şirketi Verian’ın geçen yıl sonunda yayımladığı bir araştırmaya nazaran, son 40 yıldır birinci sefer Ulusal Birlik’in bir tehlike oluşturmadığını düşünen Fransızların oranı (yüzde 45), tehlike oluşturduğunu düşünenlerin (yüzde 41) üzerine çıktı.
Gelecek Pazar günü yapılacak 2. cins seçimler de bu soruya karşılık verecek bir referanduma dönüşebilir.
