HABER: Kerim Uğur – KAMERA: Özgür Şengül
(İZMİR)- TMMOB Besin Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Toprak, besin enflasyonunun taklit ve tağşiş eserleri artırdığını belirterek, alım gücü düşen vatandaşın ucuz eserlere yönelmesi nedeniyle taklit ve tağşiş eserlerin üretilmeye devam ettiğine dikkat çekti. Toprak,”Gıda enflasyonu düştüğü vakit da taklit ve tağşişle uğraş edilmiş olacak. Besin kontrollerinin de artırılması gerekir. Bunun için de besin mühendisi istihdamı artırılmalı” dedi.
ANKA Haber Ajansına konuşan TMMOB Besin Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Toprak, iki yıldır taklit ve tağşiş listelerinin açıklamadığını belirterek “Tarım ve Orman Bakanlığı aslında belli aralıklarla taklit tağşiş yani ifşa listesi diye bilinen listeleri yayınlıyordu lakin en son bu liste 2022 yılının Mart ayında yayınlandı. Yani 26 -27 ay oldu. İki seneyi geçmesine karşın bununla ilgili rastgele bir yayımlama yapmıyor. Alışılmış ki her şey aslında Bakanlığın taklit tağşiş yayınlamasıyla çözülmüyor. Fakat bu değerli bir kriter. En azından yurttaşın şeffaflık açısından neyin ne olduğunu bilmesi açısından ve hakikat bilgiye ulaşması açısından önemli” dedi.
Yurttaşların etiket okuma alışkanlığı artmalı
Yurttaşların hileli eserleri gözle anlayamayacağına söyleyen Uğur Toprak, “Taklit, tağşişin birçok sebebi var. Ne yazık ki baktığımız vakit duyusal olarak yahut tadına bakarak yahut imgesinde fiziki olarak da hileli olduğunu ne yazık ki anlayamayız. Lakin bunun için mikrobiyolojik ve öteki tahlillerinin bir laboratuvarda yapılması gerekiyor. Bildiğimiz eserleri mümkün olduğunca tüketmek gerekiyor. Besin okur müellifliğini oluşturmamız ve etiket okumamız gerekiyor. Etiketin üzerindeki kesinlikle ve kesinlikle eseri aldığımız vakit üzerinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilmiş işletme kayıt ya da onay numarası var mı yok mu ona bakmamız gerekiyor. Şayet yoksa alo 177’yi arayıp şikayette bulunmamız gerekiyor. İçindekiler kısmına bakmamız lazım. O eserin sahiden bir besin mı olduğu, yoksa çok işlenmiş bir eser mü olduğunu lakin buradan anlayabiliriz” dedi.
En çok hile zeytin ve zeytin yağında yapılıyor
Bakanlığın daha evvel hazırladığı taklit tağşiş listelerine nazaran en çok zeytin ve zeytinyağında hile yapıldığını belirten Toprak, “Bunun dışında taklitli tahşiş eserler bakanlığın açıkladığı listeleri baz alırsak en çok zeytin ve zeytinyağında görülüyor. Bu da kaliteli bir zeytinyağına daha ucuz, daha kalitesiz bir zeytinyağının karıştırılması ya da zeytinyağının içerisine öbür tohum yağlarının ayçiçek başta olmak üzere karıştırılmasıyla zeytinyağında bir tahşiş yapılmış oluyor. Daha sonra süt ve süt eserleri, et ve et eserleri ve bal olarak bu liste giderek maalesef ki uzuyor” diye konuştu.
“Yurttaş ucuz ve hileli eser tercih etmek zorunda kalıyor”
Taklit ve tağşişi önlemenin yollarını da açıklayan Toprak şunları söyledi:
“Bu taklit ve tağşişleri önlemenin iki yolu var. Bir tanesi besin enflasyonunu düşürmemiz gerekiyor. Yani yurttaşın alım gücünü arttırmamız lazım. Zira son vakitlerde kira başta olmak üzere elektrik, ulaşım üzere birçok şeye artırım geldi. Lakin minimum fiyat tıpkı oranda. Münasebetiyle da yurttaşın kısabileceği tek şey burada besin üzere görüyor. TÜRK-İŞ’in son ay bilgilerine baktığımız vakit açlık sonu yaklaşık 17 bin 700 lira. Yani taban fiyat açlık sonunun altında kaldı. Yoksulluk sonu şu anda 58 bin liraya dayandı. Yani her dört kişilik aileden üç kişi taban fiyatla çalışsa dahi fakir diyoruz. Bu da ne yapıyor? Yurttaşı daha ucuz yani hileli eserlere yöneltiyor. Başka taraftan da bu beşerler da ucuz bir esere ulaşma isteği olduğu için de bu eserler üretilmeye devam ediyor. Hasebiyle halkın alım gücünü arttırdığımız vakit yurttaş bu eserleri tercih etmeyecek. Besin enflasyonu düştüğü vakit da taklit ve tağşişle çaba edilmiş olacak. Olağan ki bununla paralel olarak gitmesi gereken usul de besin kontrolleri. Bakanlığın kontrollerini kesinlikle artırması gerekiyor lakin bu yalnızca sayısal olarak değil. Zira 2023 datalarına bakıldığı vakit 710 binin üzerinde işletmeye 7 bin 522 bireyle yaklaşık bir milyon 300 yüz binin üzerinde kontrol yaptık deniyor. Bu Türkiye’deki işletmeleri incelediğimiz vakit bir işletme yılda iki defa bile denetlenmemiş oluyor. Münasebetiyle siz yılda bir kere yaptığınız kontrolle besin güvenliğini ve halk sıhhatini sağlayamazsınız. Başta besin mühendisi olmak üzere istihdam arttırılıp kontrollerinde faal bir formda sağlamanız lazım. Bunlar yapılmadığı sürece ne yazık ki taklit ve tağşişle yüz yüze kalacağız.”
