Milletlerarası Ceza Mahkemesi (ICC) başsavcısının, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki lideri Yahya Sinvar hakkında ‘savaş suçu’ gerekçesiyle tutuklama buyruğu çıkarılmasını istemesine Batı’dan tepkiler sürüyor.
ABD Başkanı Joe Biden, kararı kınadığını ve kabul etmediğini bir defa daha lisana getirerek, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonunda “soykırım yapmadığını” savundu.
Beyaz Saray’daki Yahudi Amerikan Mirası Ayı etkinliğinde konuşma yapan Biden, “Gazze’de olan şey soykırım değil, bunu reddediyoruz” dedi.
İsrail ile Hamas ortasında bir denklik olmadığını söyleyen Biden, “Her vakit İsrail’in güvenliğine yönelik tehditlere karşı onlarla birlikte duracağız” tabirlerini kullandı ve Washington’ın İsrail’e takviyesinin “sarsılmaz” olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de başsavcının “İsrail’i Hamas’la muadil tutmasını” “temelden reddettiğini” belirtmiş ve bu adımın ateşkes uğraşlarını tehlikeye atabileceğini söylemişti.
ICC Başsavcısı Karim Khan, tutuklama buyruğu istediği bireylerin en az 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren savaş cürümleri ve insanlığa karşı hatalardan cezai sorumluluk taşıdığına inanmak için makul münasebetler olduğunu söyledi.
Khan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında “Filistinlilere karşı savaş ve insanlık cürmü işlediklerine dair kâfi delil bulunduğu” gerekçesiyle tutuklama talebinde bulundu.
Başsavcı, “savaş cürmü işledikleri” gerekçesiyle Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki lideri Yahya Sinvar’ın yanı sıra Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye ve Hamas’ın askeri kanadı olarak bilinen İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed El Masri’nin de tutuklanmalarını istedi.
Merkezi Lahey’de bulunan ICC, son üç yıldır İsrail’in işgal altındaki topraklarda gerçekleştirdiği aksiyonları ve son vakitlerde Hamas’ın hareketlerini de soruşturuyor.
Başsavcının talebi üzerine ICC yargıçları kanıtların tutuklama buyruğu çıkartmak için kâfi olup olmadığına karar verecek.
Tutuklama talebi nasıl gündeme geldi?
Başsavcı Khan, Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin kuruluşunu düzenleyen Roma Tüzüğü uyarınca, Filistin topraklarında işlendiği düşünülen savaş hatalarına ait inceleme talebinde bulundu.
ICC Ön Yargılama Dairesi, 5 Şubat 2021 tarihinde, “uluslararası mahkemenin Filistin Devleti’ndeki duruma ait cezai yargı yetkisini kullanabileceğine ve bu yargı yetkisinin Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Gazze ve Batı Şeria’yı kapsadığına” karar verdi.
Mahkemenin verdiği yetki doğrultusunda 7 Ekim 2023’ten bu yana Filistin topraklarında yaşanan olaylar da soruşturma kapsamına alındı.
Filistin, Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ne taraf olduğu için, mahkemenin burada yaşanan olayları soruşturmak yetkisi bulunuyor.
Başsavcı Khan’a nazaran, mahkeme, ICC’ye taraf olmayan İsrail vatandaşlarının taraf bir devlet olan Filistin topraklarında işledikleri kabahatleri yargılama yetkisi bulunuyor.
